Σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 900 περίπου μέτρων στις ανατολικές πλαγιές του Παρνασσού σε ένα πανέμορφο τοπίο μέσα στα έλατα και τα πλατάνια και πολύ κοντά (περίπου 5χλμ) στο χωριό Δαύλεια Βοιωτίας, δεσπόζει ένα από τα πιο σημαντικά μοναστήρια της περιοχής, η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ιερουσαλήμ ή «Γερσαλή», στην οποία τιμάται η Κοίμηση της Θεοτόκου.
Το ιστορικό μοναστήρι κτισμένο τον 11ο αιώνα μ.Χ. αποτελεί ένα αξιόλογο θρησκευτικό σημείο από την εποχή της Τουρκοκρατίας και έχει να διηγηθεί πολλές ιστορίες εθνικής υπερηφάνειας αλλά και καταστροφής. Κατά την Τουρκοκρατία γνώρισε μεγάλη οικονομική άνθηση και διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της παιδείας της περιοχής. Λέγεται ότι κατά την περίοδο της ελληνικής επανάστασης συνέβαλε στην τροφοδότηση και λειτούργησε ως κέντρο ανεφοδιασμού των εξεγερμένων της ανατολικής Στερεάς βοηθώντας τα μέγιστα στη νικηφόρα έκβαση της μάχης της Αράχωβας το 1826.
Στη μονή μπορεί ο επισκέπτης να θαυμάσει το μοναδικό τοπίο τόσο του εσωτερικού περίβολου της μονής με τους περίτεχνους και καλοφροντισμένους κήπους όσο και της εξωτερικής φυσικής ομορφιάς με τις απότομες πλαγιές του Παρνασσού που αγκαλιάζουν το μοναστήρι και το πυκνό δάσος από έλατα που εκτείνεται μπροστά του.
Σήμερα λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι και στο σκευοφυλάκιό του φυλάσσονται σημαντικά κειμήλια, όπως οι συλλογές μεταβυζαντινών εικόνων και έργων μεταλλοτεχνίας ενώ σε μικρή απόσταση από τη μονή Ιερουσαλήμ βρίσκεται ο σπηλαιώδης ναός της Φανερωμένης, που αποτελούσε τόπο ασκήσεως μοναχών.
Η Ιερά Μονή πανηγυρίζει στις 23 Αυγούστου και ανήκει στη Μητρόπολη Θηβών και Λειβαδιάς.
Ιερά Μονή Ιερουσαλήμ
Τηλ.: 22610-52230